Một tuần đã trôi qua kể từ vụ lật tàu Vịnh Xanh 58, một sự cố hàng hải đáng tiếc đã gióng lên hồi chuông báo động về những ‘vùng còn trống’ trong quá trình chuyển đổi số tại Việt Nam. Tàu Vịnh Xanh 58, chở 49 người, đã gặp phải giông lốc bất ngờ và lật giữa biển vào khoảng 2 giờ đồng hồ mà không hệ thống giám sát nào hay biết, dù chỉ cách bờ 3 km và cách cảng Tuần Châu 1 km.
Sự chậm trễ trong việc phát hiện và ứng phó với tình huống khẩn cấp này đã lộ ra những ‘lỗ hổng chết người’ trong thời đại mà mọi chuyển động của con người đều có thể được giám sát qua GPS, cảm biến, AI, dữ liệu lớn… Trong thời đại số, mọi tàu du lịch phải được giám sát thời gian thực để đảm bảo an toàn cho hành khách. Tuy nhiên, vụ việc lần này không chỉ là một tai nạn hàng hải đơn thuần mà còn làm bật lên khoảng trống lớn, thiếu tính toàn diện trong việc ứng dụng công nghệ vào thực tế vận hành đời sống ở nhiều lĩnh vực.
Chuyển đổi số và công nghệ có ý nghĩa đặc biệt khi nó được áp dụng vào những tình huống khẩn cấp nhất, khốc liệt nhất, nơi con người không còn đơn độc. Các địa phương, trong đó có Quảng Ninh, và các bộ, ngành liên quan cần nhanh chóng số hóa các tình huống khẩn cấp để đảm bảo an toàn cho người dân. Tàu ra khơi phải được trang bị thiết bị định vị và truyền dữ liệu thời gian thực. Hệ thống Trung tâm Điều hành (IOC) phải tích hợp AI để phát hiện các lộ trình bất thường. Khi một tàu không về đúng giờ, phải có cảnh báo kịp thời. Khi mất tín hiệu, phải có quy trình truy vết nhanh để xác định vùng tìm kiếm. Và khi có mưa bão, phải có radar thời tiết – tín hiệu số gửi đến từng tàu, từng thuyền viên.
Trong kỷ nguyên chuyển đổi số, sự sống không chỉ trông chờ vào wifi mạnh và ‘may rủi’. Chuyển đổi số không dừng lại ở việc triển khai hệ thống camera nhận diện khuôn mặt trong thành phố, mà còn cần một hệ thống giám sát các tàu du lịch, radar cảnh báo thời tiết, cảnh báo khi lịch trình bất thường. Mục tiêu của chuyển đổi số không chỉ là vẽ một bản đồ đẹp mà còn là ứng cứu người đúng lúc, trong những lúc nguy cấp.
Việc triển khai các giải pháp công nghệ vào thực tế vận hành đời sống, đặc biệt là trong lĩnh vực hàng hải, sẽ giúp giảm thiểu tối đa rủi ro và đảm bảo an toàn cho người dân. Điều này cũng đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các địa phương, bộ, ngành liên quan để tạo ra một môi trường an toàn và hiệu quả hơn cho các hoạt động của con người.
Hiện tại, các cơ quan chức năng đang tích cực triển khai các biện pháp để khắc phục những ‘vùng còn trống’ trong chuyển đổi số, hướng tới xây dựng một hệ thống giám sát và ứng phó với các tình huống khẩn cấp một cách toàn diện và hiệu quả hơn.
