Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang phát triển mạnh mẽ, các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ (DNNVSN) tại Việt Nam đang đóng một vai trò quan trọng trong việc kiến tạo một hệ sinh thái thời trang bền vững. Dựa trên di sản văn hóa và tinh thần sáng tạo của cộng đồng, họ đang góp phần tạo nên một bức tranh sáng tạo mới với những nét văn hóa đặc trưng và bản sắc riêng biệt.
Hiện nay, nền kinh tế sáng tạo tại Việt Nam đang bước vào giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ, với sự quan tâm đặc biệt đến các ngành công nghiệp văn hóa như thời trang, thủ công mỹ nghệ và thiết kế. Chỉ thị số 30/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ, ban hành tháng 8/2024, đã đề ra những ưu tiên đầu tư vào nguồn nhân lực và công nghệ cho các ngành công nghiệp này, mở ra cơ hội cho các DNNVSN phát triển.
Các DNNVSN chiếm khoảng 80% tổng số doanh nghiệp ngành dệt may tại Việt Nam và tạo công ăn việc làm cho hơn ba triệu lao động. Họ hoạt động theo mô hình gia đình hoặc nhóm nhỏ, không sở hữu nhà xưởng quy mô lớn hay ngân sách tiếp thị đáng kể. Tuy nhiên, họ vẫn đang âm thầm kiến tạo điều mà nhóm nghiên cứu gọi là “vòng tròn thịnh vượng”, trong đó bốn trụ cột: kinh tế, văn hóa, môi trường và xã hội phát triển song hành và đan xen, kết nối sâu sắc.
Nhiều doanh nghiệp như Linht Handicraft, Kilomet109, Môi Điên, KHAAR và Dòng Dòng đã thể hiện cách mà DNNVSN có thể duy trì được quy mô sản xuất nhỏ, gắn liền với cộng đồng, trong khi vẫn thúc đẩy đổi mới sáng tạo mang tính bền vững và đậm đà bản sắc văn hóa. Tuy nhiên, họ vẫn phải đối mặt với những rào cản mang tính hệ thống, đặc biệt là hạn chế về vốn và cơ sở hạ tầng.
Nhóm nghiên cứu của PGS Donna Cleveland và Nghiên cứu sinh Lâm Hồng Lan thuộc Khoa Truyền thông và Thiết kế, RMIT Việt Nam, đã chỉ ra rằng để xây dựng một nền kinh tế sáng tạo thịnh vượng, cần có ba định hướng chính sách nhằm hỗ trợ DNNVSN một cách hiệu quả và bền vững. Đó là tăng cường giáo dục thời trang, đầu tư vào không gian công cộng và cải cách hành chính và tài chính.
Nếu được tạo điều kiện và chính sách hỗ trợ phù hợp, DNNVSN hoàn toàn có thể đóng vai trò nòng cốt trong việc hình thành một nền kinh tế sáng tạo đậm đà bản sắc văn hóa tại Việt Nam. Họ phản ánh một xu thế toàn cầu hướng tới sự bền vững và cho thấy tiềm năng của các xưởng may nhỏ, cộng đồng dân tộc thiểu số và những nhà thiết kế trẻ đầy tâm huyết đang cùng nhau xây dựng một hệ sinh thái thời trang mới.
Như vậy, trong bối cảnh hiện nay, DNNVSN đã và đang đóng một vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy nền kinh tế sáng tạo tại Việt Nam. Với sự hỗ trợ từ chính sách và giáo dục, họ sẽ tiếp tục là lực lượng nòng cốt trong việc kiến tạo một hệ sinh thái thời trang bền vững và đậm đà bản sắc văn hóa.
Xem thêm: Trường Đại học RMIT Việt Nam
