Một nghiên cứu gần đây được công bố trên tạp chí khoa học Nature đã đưa ra phát hiện quan trọng về nguyên nhân gia tăng đột biến ung thư phổi ở những người chưa từng hút thuốc. Ung thư phổi hiện đang là loại ung thư gây tử vong hàng đầu thế giới và thường khó chẩn đoán, dẫn đến việc nhiều bệnh nhân không thể được cứu chữa khi bệnh tiến triển đến giai đoạn muộn.
Mặc dù hút thuốc lá vẫn là yếu tố nguy cơ lớn nhất gây ung thư phổi, nhưng có khoảng 1 trong 5 ca tử vong do ung thư phổi mỗi năm là người chưa từng hút thuốc. Tốc độ gia tăng số ca ung thư phổi ở người không hút thuốc đang diễn ra với tốc độ đáng báo động. Giáo sư Ludmil Alexandrov, chuyên gia về y học tế bào và phân tử tại Đại học California, cho biết xu hướng đáng lo ngại là ngày càng nhiều người chưa từng hút thuốc mắc ung thư phổi, nhưng nguyên nhân vẫn chưa được hiểu rõ.
Nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra rằng ô nhiễm không khí có liên quan chặt chẽ với các loại đột biến ADN tương tự như khi hút thuốc. Tiến sĩ Maria Teresa Landi, nhà dịch tễ học ung thư tại Viện Y tế Quốc gia Mỹ, cho biết đây là một vấn đề toàn cầu cấp bách và đang gia tăng mà các nhà nghiên cứu đang nỗ lực tìm hiểu nguyên nhân. Các nhà nghiên cứu đã phân tích mã di truyền của các khối u phổi được lấy từ 871 người chưa từng hút thuốc ở châu Âu, Bắc Mỹ, châu Phi và châu Á.
Kết quả cho thấy cư dân ở khu vực có mức độ ô nhiễm không khí càng cao càng có nhiều đột biến gây ung thư hơn trong các khối u phổi. Đặc biệt, các hạt bụi mịn có đường kính nhỏ hơn 2,5 micromet (PM2.5) liên quan đến các đột biến gien, bao gồm gien TP53, vốn có liên quan đến việc hút thuốc lá. PM2.5 có thể xâm nhập vào máu và gây ra các bệnh nghiêm trọng khác như bệnh tim.
Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã yêu cầu các quốc gia hành động mạnh mẽ hơn để chống lại ô nhiễm, thủ phạm giết chết 7 triệu người mỗi năm trên toàn cầu. Một phân tích tổng hợp gần đây cũng đã phát hiện tiếp xúc với mức độ PM2.5 cao làm tăng nguy cơ ung thư phổi thêm 8% và tử vong do căn bệnh này thêm 11%. Để giảm thiểu rủi ro, các chuyên gia y tế khuyến cáo mọi người nên hạn chế tiếp xúc với không khí ô nhiễm, sử dụng khẩu trang khi ra đường và duy trì thói quen sống lành mạnh.
Ngoài ra, các nhà nghiên cứu cũng đang tiếp tục điều tra các yếu tố khác có thể góp phần vào sự gia tăng đột biến ung thư phổi ở người không hút thuốc, bao gồm tiếp xúc với khí radon, asbestos và các chất ô nhiễm khác. Việc hiểu rõ hơn về nguyên nhân của ung thư phổi ở người không hút thuốc có thể giúp phát triển các chiến lược phòng ngừa và điều trị hiệu quả hơn.
Các nhà nghiên cứu hy vọng rằng những phát hiện này sẽ giúp nâng cao nhận thức về rủi ro của ô nhiễm không khí và thúc đẩy các hành động cụ thể để giảm thiểu tác động tiêu cực của nó đối với sức khỏe con người. Đồng thời, việc tăng cường nghiên cứu và đầu tư vào các công nghệ sạch và an toàn hơn sẽ giúp giảm bớt gánh nặng của ô nhiễm không khí và bảo vệ sức khỏe của cộng đồng.
