Ngày 31/7, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký một sắc lệnh điều chỉnh thuế đối ứng với hàng chục đối tác thương mại của Mỹ, nhằm cân bằng hoạt động thương mại và đưa việc làm, sản xuất về trong nước. Theo đó, mức thuế áp dụng sẽ dao động từ 10-41%, tùy thuộc vào từng quốc gia.

Theo công bố của Nhà Trắng, mức thuế cao nhất là 41% sẽ được áp dụng đối với Syria, trong khi Lào và Myanmar sẽ chịu thuế 40% khi xuất khẩu hàng hóa sang Mỹ. Ngược lại, Anh và Brazil sẽ thuộc nhóm thấp nhất với mức thuế chỉ 10%. Ngoài ra, thuế với Canada sẽ được nâng từ 25% lên 35%.

Cũng theo sắc lệnh này, các nước có thâm hụt thương mại với Mỹ sẽ chịu mức thuế chung là 10%. Hàng hóa trung chuyển để né thuế nhập khẩu sẽ bị áp thuế 40%. Sắc lệnh có hiệu lực từ ngày 7/8. Các nước không được liệt kê trong phụ lục của sắc lệnh và chưa có thỏa thuận thương mại với Mỹ sẽ chịu mức thuế chung là 10%.

Một số đối tác thương mại được đề cập trong phụ lục này sắp đạt thỏa thuận với Mỹ, vì thế các nền kinh tế đó sẽ tiếp tục chịu thuế như công bố đến khi thỏa thuận hoàn tất và ông Trump ban hành sắc lệnh tiếp theo. Mức thuế mới công bố hầu hết bằng hoặc thấp hơn mức cũ.

Một quan chức Mỹ giải thích rằng các nước có thâm hụt thương mại với Mỹ sẽ chịu thuế 10%. Các nước có thặng dư nhỏ với Mỹ bị áp thuế 15%. Mỹ đã công bố hơn 10 thỏa thuận với các đối tác. Việc điều chỉnh thuế đối ứng này nhằm làm cân bằng hoạt động thương mại của Mỹ với các nền kinh tế khác, đồng thời đưa việc làm và sản xuất về trong nước.

Không giống như trước đây, chính quyền Trump đã thực hiện nhiều biện pháp để tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động thương mại, đồng thời tăng cường cạnh tranh. Tuy nhiên, vấn đề còn lại là các đối tác thương mại của Mỹ sẽ phản ứng ra sao trước những thay đổi này. Việc tăng thuế đối ứng sẽ có thể làm tăng giá hàng hóa nhập khẩu và gây ra những tác động tiêu cực tới người tiêu dùng.

Hiện tại, chưa có thông tin chính thức về phản ứng của các nước liên quan. Tuy nhiên, chắc chắn rằng việc điều chỉnh thuế này sẽ làm tăng sự quan tâm tới các cuộc đàm phán thương mại giữa Mỹ và các đối tác. Một số chuyên gia dự đoán rằng, những căng thẳng thương mại có thể sẽ gia tăng trong thời gian tới.

Financial Times dẫn các nguồn tin cho hay, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đưa ra yêu cầu cứng rắn hơn trong đàm phán thương mại với Liên minh châu Âu (EU). Ông Trump yêu cầu cấp dưới quyền áp thuế quan ít nhất 15-20% lên hàng hóa nhập khẩu từ EU.

Yêu cầu này được đưa ra sau nhiều tuần đàm phán về một thỏa thuận khung giữa hai bên. Ngoài ra, ông Trump cũng muốn giữ nguyên mức thuế ngành 25% đối với ô tô nhập khẩu từ EU. Nếu được áp dụng, thuế quan của Mỹ sẽ được áp lên 380 tỷ EUR hàng hóa hàng năm từ EU, trong tổng số 532 tỷ EUR xuất sang Mỹ.

Mỹ hiện là thị trường đơn lẻ lớn nhất của khối này, chiếm đến 1/5 xuất khẩu của khu vực. Đàm phán thương mại giữa hai bên dường như đã đình trệ khi hạn chót 1/8 do chính quyền Trump đề ra sắp kết thúc.

EU vẫn hy vọng sẽ đạt được một thỏa thuận tương tự như Anh đã có với Mỹ, trong đó quy định mức thuế quan tối thiểu 10% và miễn thuế đối với một số ngành hàng. Tuy nhiên, ông Maroš Šefčovič, Cao ủy thương mại của EU, đã đưa ra đánh giá bi quan với đại sứ của 27 nước thành viên về tiến trình đàm phán.

Một quan chức Mỹ cho biết, chính quyền Trump muốn mức thuế đối ứng cao hơn 10% trong trường hợp hai nền kinh tế lớn đạt được một thỏa thuận. Nếu ông Trump nhất quyết muốn áp thuế đối ứng từ 15-20%, mức thuế đó sẽ vẫn cao như khi hai bên bắt đầu đàm phán vào đầu tháng 4 và có thể buộc Brussels phải trả đũa.

Một quan chức khác cho biết “tâm trạng (của khối) đã thay đổi rõ rệt” theo hướng ủng hộ trả đũa. Tổng thống Mỹ thường xuyên bày tỏ không hài lòng với mức thâm hụt thương mại hàng hóa 198 tỷ EUR (tương đương 231 tỷ USD) với EU.

Các quan chức EU lập luận rằng thương mại giữa 2 bên cân bằng hơn nhiều nếu tính đến cả các dịch vụ và thương mại. Ủy ban châu Âu (EC), cơ quan thực thi chính sách thương mại của EU, đã đề xuất gói trả đũa trị giá 72 tỷ EUR lên hàng hóa Mỹ, bao gồm máy bay Boeing và rượu whisky nếu đàm phán đổ vỡ.

EU dự kiến hoãn gói trả đũa trị giá 21 tỷ EUR lên hàng nhập khẩu từ Mỹ cho đến đầu tháng sau. Cuối tuần trước, Chủ tịch EC Ursula von der Leyen kêu gọi hai bên đưa ra giải pháp cho tranh chấp thương mại thông qua đàm phán.

Ngày 24/7, Liên minh châu Âu (EU) đã tăng cường sức ép lên chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump thông qua một gói biện pháp đáp trả. Đây là động thái nhằm bảo vệ lợi ích của EU trước những hành động của Mỹ, đặc biệt là việc áp thuế thép và nhôm. Gói biện pháp này được đưa ra trong bối cảnh đàm phán thương mại giữa EU và Washington đang có dấu hiệu bế tắc.

Theo đó, gói trả đũa của EU sẽ bao gồm hai phần. Phần đầu tiên nhắm vào hàng hóa Mỹ trị giá 21 tỷ euro. Đây là mức thuế cao hơn để đáp trả việc ông Trump áp thuế thép và nhôm đối với hàng hóa EU. Phần thứ hai, trị giá 72 tỷ euro, sẽ mở rộng danh sách các sản phẩm của Mỹ bị áp thuế. Các sản phẩm này bao gồm máy bay Boeing và rượu bourbon Kentucky. Europarl cho biết các quốc gia thành viên đã ủng hộ gói trả đũa lên 93 tỷ euro, tương đương khoảng 109 tỷ USD, hàng hóa của Mỹ.

EU khẳng định mục tiêu chính của họ là tìm kiếm một giải pháp thông qua đàm phán với Mỹ. Họ tin rằng một thỏa thuận có thể đạt được nếu cả hai bên cùng có thiện chí. Tuy nhiên, EU cũng thể hiện thái độ cứng rắn để gây sức ép lên ông Trump. Việc này nhằm mục đích hỗ trợ các cuộc đàm phán, chứ không phải làm leo thang căng thẳng giữa hai bên.

Các bên đang tiến gần đến một thỏa thuận với mức thuế 15% và một số nhượng bộ trong các lĩnh vực quan trọng. Nếu không đạt được thỏa thuận, gói biện pháp đối phó đầu tiên sẽ có hiệu lực vào ngày 7/8. Gói thứ hai sẽ có hiệu lực theo hai giai đoạn, vào ngày 7/9 và ngày 7/2. EC nhấn mạnh rằng đến nay, EU vẫn chưa áp dụng bất kỳ biện pháp đối phó nào với Mỹ, mặc dù thuế quan của ông Trump đã bao phủ 70% hàng xuất khẩu của khối này.

Về những gì EU sẽ đề nghị với Mỹ để đạt được thỏa thuận, một số nhà ngoại giao cho biết khối này không cân nhắc việc cam kết đầu tư vào Mỹ như Nhật Bản đã làm. Một nhà ngoại giao khác cho biết EU có thể giảm một số mức thuế để tạo điều kiện thuận lợi cho các cuộc đàm phán. Hiện tại, các dự đoán cho rằng mức thuế 15% của Mỹ có thể áp lên các lĩnh vực bao gồm ô tô và dược phẩm của châu Âu. Mức thuế này sẽ không cộng thêm các mức thuế trước đó. Một số lĩnh vực như máy bay, gỗ, dược phẩm, sản phẩm công nghiệp sẽ được miễn trừ thuế.