Trong thời gian gần đây, lực lượng Hải quan đã phát hiện và ngăn chặn nhiều vụ việc lợi dụng loại hình quá cảnh hàng hóa để buôn lậu, vận chuyển hàng giả mạo xuất xứ và giả nhãn hiệu. Các vụ việc này cho thấy các đối tượng buôn lậu đã lợi dụng sự phức tạp của loại hình vận chuyển hàng hóa quá cảnh để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật.

Tháng 5 và tháng 6 vừa qua, Đội 2 (Chi cục Điều tra chống buôn lậu, Cục Hải quan) đã phối hợp với các đơn vị khác trong ngành Hải quan để kiểm tra và bắt giữ 6 lô hàng quá cảnh từ Trung Quốc đi Lào qua cửa khẩu quốc tế Cha Lo. Qua kiểm tra, lực lượng Hải quan đã phát hiện số lượng lớn hàng vi phạm, gồm 19.309 sản phẩm các loại, trị giá 4,188 tỷ đồng. Các mặt hàng vi phạm bao gồm điện thoại di động, quần áo, màn hình máy tính, kính mắt, màn hình máy tính bảng, ốp điện thoại, đèn xe ô tô tải, màn hình LCD, loa vi tính, máy điện tâm đồ, tai nghe, dây cáp sạc điện thoại, quạt đa năng, loa mini cầm tay, đèn trần trang trí, thắt lưng nam, đồng hồ đeo tay loa JBL, túi xách tay PRADA (Milano)…

Đặc biệt, có 2 lô hàng cất giấu 130 túi xách tay PRADA (Milano) và 120 chiếc loa JBL có dấu hiệu hàng giả nhãn hiệu (có gắn các nhãn hiệu PRADO và JBL). Ngoài ra, 3.369 sản phẩm, trị giá khoảng 2,8 tỷ đồng là hàng bách hoá, tiêu dùng không khai báo hải quan, được cất giấu xen lẫn trong các container.

Liên quan đến hành vi giả mạo xuất xứ, ngày 24/4/2025, tại một bãi kiểm tra thực tế hàng hoá xuất nhập khẩu ở khu vực cửa khẩu Hữu Nghị (Lạng Sơn), Tổ công tác thuộc Chi cục Điều tra chống buôn lậu đã phối hợp với Hải quan cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị (Chi cục Hải quan khu vực VI) kiểm tra thực tế 1 lô hàng quá cảnh do Công ty H (tên viết tắt) đăng ký ngày 22/4/2025, nghi vấn vi phạm về khai báo hải quan.

Theo khai báo của doanh nghiệp, hàng hóa trong lô hàng gồm 35 mục hàng. Kết quả kiểm tra thực tế hàng hoá cho thấy, đối với 35 mục hàng theo bảng kê doanh nghiệp xuất trình chỉ có 2/35 mục hàng phù hợp với khai báo hải quan. Trong 33 mục hàng còn lại có 11 mục hàng khai thừa hoặc thiếu số lượng so với thực tế hàng hoá; 1 mục hàng không rõ nhãn hiệu và xuất xứ hàng hoá; 16 mục hàng không có hàng hoá thực tế; 5 mục hàng khai sai nhãn hiệu và tên hàng.

Ngoài ra, cơ quan Hải quan còn phát hiện 91 mục hàng không có trong khai báo hải quan, trong đó 23 mục hàng (trên 5.000 sản phẩm dép, giày, áo thể thao, tất, dây thắt lưng, túi, đồng hồ,…) nghi vấn vi phạm quyền sở hữu trí tuệ. Đáng chú ý, trong số 91 mục hàng không khai báo hải quan có 6 mục hàng với số lượng gần 2.000 sản phẩm đã dán sẵn tem nhãn “Made in Viet Nam”. Đặc biệt, 5 mục hàng (hơn 1.700 sản phẩm giày, dép) vừa có nghi vấn vi phạm sở hữu trí tuệ vừa có dấu hiệu giả mạo xuất xứ Việt Nam (dán tem nhãn “Made in Viet Nam”).

Nếu lực lượng Hải quan không kịp thời phát hiện, bắt giữ, khi hàng hoá nêu trên được vận chuyển ra nước ngoài tiêu thụ sẽ ảnh hưởng rất lớn đến uy tín, thương hiệu của hàng hóa Việt Nam.

Cũng trong tháng 6, Đội 3 (Chi cục Điều tra chống buôn lậu) chủ trì, phối hợp với Hải quan cửa khẩu cảng Cái Mép và PC03, Công an tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu (nay là Công an TP Hồ Chí Minh) bắt giữ 525.000 bao thuốc lá giả mạo nhãn hiệu CHESTERFIELD là hàng vận chuyển quá cảnh tại cảng Cái Mép. Trị giá hàng hóa vi phạm trong vụ việc này lên đến hơn 48,6 tỷ đồng.

Theo Chi cục Điều tra chống buôn lậu, thủ đoạn buôn lậu, vi phạm về hàng giả, hàng sở hữu trí tuệ của các đối tượng rất đa dạng, tinh vi. Điều này đòi hỏi lực lượng Hải quan và cơ quan chức năng phải không ngừng nâng cao cảnh giác để kịp thời phát hiện, bắt giữ, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

Hoạt động buôn lậu và gian lận thương mại tại Hà Nội đang diễn biến phức tạp với nhiều thủ đoạn tinh vi. Theo Ban Chỉ đạo 389 TP. Hà Nội, các đối tượng đang lợi dụng sự phát triển của thương mại điện tử và các ứng dụng giao hàng để vận chuyển hàng hóa vi phạm.

Trong 6 tháng đầu năm 2025, các lực lượng chức năng đã kiểm tra và bắt giữ 9.582 vụ, xử lý 8.542 vụ vi phạm, thu nộp ngân sách trên 2.146 tỷ đồng và khởi tố hình sự 115 vụ, 170 bị can. Một số vụ điển hình bao gồm việc Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội phối hợp với Công an thành phố phát hiện 14.196 con gà đông lạnh và 560kg nội tạng gà đông lạnh không rõ nguồn gốc. Ngoài ra, còn có vụ việc liên quan đến 10.566kg thực phẩm các loại không rõ nguồn gốc và 7.543 sản phẩm dành cho trẻ em mang nhãn hiệu nước ngoài không có hóa đơn, chứng từ.

Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo 389 thành phố Nguyễn Kiều Oanh cho biết, các đối tượng đang sử dụng thủ đoạn mới như nhập thuốc thật, sau đó tách vỉ hoặc gói, thay thế một số viên bằng thuốc giả kém chất lượng để tăng lợi nhuận. Các đối tượng cũng sử dụng bao bì, nhãn hiệu, tem chống hàng giả tinh vi sao chép từ hàng thật để đánh lừa người tiêu dùng và lực lượng chức năng.

Đại diện Chi cục Hải quan khu vực I TP. Hà Nội cho biết, các đối tượng đang tìm mọi cách vận chuyển trái phép vàng miếng, tiền tệ và cả ma túy qua đường hàng không bằng cách giấu trong hành lý, kiện hàng chuyển phát nhanh.

Phó Trưởng phòng Cảnh sát Kinh tế, Công an TP. Hà Nội Thành Kiên Trung đề xuất các lực lượng phối hợp, xử lý ngay từ đầu, nhằm hỗ trợ điều tra, bảo đảm tính khẩn cấp và hiệu quả xử lý. Đặc biệt sau khi tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, các sở, ngành, UBND các xã, phường phải tiếp tục triển khai đấu tranh chống buôn lậu, hàng giả và gian lận thương mại đạt hiệu quả cao hơn.

Trong 6 tháng cuối năm, hoạt động lưu thông, sản xuất, tiêu dùng sẽ tăng tốc, cũng là lúc buôn lậu, gian lận thương mại tăng tốc, diễn biến phức tạp. Do đó, các lực lượng chức năng phải vào cuộc quyết liệt hơn. Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo 389 phải chủ động phối hợp cùng các sở, ngành, đơn vị trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ, xác định rõ người, rõ việc, nhất là trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, đơn vị trong chống buôn lậu, gian lận thương mại.

Phó Chủ tịch UBND thành phố, Trưởng ban Chỉ đạo 389 Nguyễn Mạnh Quyền yêu cầu, với các vấn đề liên quan đến sức khỏe và an toàn của người dân như thực phẩm bẩn, dược phẩm, mỹ phẩm giả…, cần cương quyết xử lý triệt để. Tăng cường phối hợp với các địa phương có cửa khẩu, biên giới, đường biển, đường hàng không nhằm ngăn chặn nguồn hàng đưa về thị trường.

Ông Quyền cũng yêu cầu phân loại địa bàn, lĩnh vực, mặt hàng trọng điểm, nhất là kinh doanh trên thương mại điện tử, để tăng cường kiểm tra đột xuất. Nâng cao hiệu quả phối hợp, trao đổi thông tin giữa các lực lượng chức năng để chủ động phòng ngừa, đấu tranh hiệu quả với các phương thức, thủ đoạn mới, nhất là trên không gian mạng.

Ngày gần đây, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký ban hành công điện khẩn về việc tăng cường các biện pháp phòng chống dịch bệnh tả heo châu Phi. Công điện này được gửi đến các bộ, ban, ngành và các tỉnh, thành phố trên cả nước, yêu cầu triển khai quyết liệt và đồng bộ các giải pháp để ngăn chặn và kiểm soát dịch bệnh.

Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tính từ đầu năm đến nay, đã có trên 514 ổ dịch tả heo châu Phi được phát hiện tại 28/34 tỉnh, thành phố. Số lượng heo bị mắc bệnh, chết và tiêu hủy đã lên tới trên 30.000 con. Hiện tại, vẫn còn 248 ổ dịch tại 20 tỉnh, thành phố chưa qua 21 ngày kể từ khi phát hiện.

Thủ tướng nhấn mạnh rằng tình hình dịch bệnh đang diễn biến phức tạp và có nguy cơ gia tăng, đặc biệt là tại các địa phương có số lượng đàn heo lớn. Điều này không chỉ ảnh hưởng tiêu cực đến ngành chăn nuôi heo mà còn tác động đến nguồn cung thực phẩm và môi trường.

Để kiểm soát dịch bệnh kịp thời và hiệu quả, Thủ tướng yêu cầu Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực tiếp chỉ đạo và huy động các lực lượng, nguồn lực cần thiết để phát hiện và xử lý dứt điểm các ổ dịch. Đồng thời, ngăn chặn việc bùng phát dịch bệnh mới và xử lý nghiêm các trường hợp che giấu dịch bệnh hoặc chậm báo cáo, dẫn đến lây lan dịch bệnh.

Bên cạnh đó, Thủ tướng cũng yêu cầu các địa phương tăng cường kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm các trường hợp buôn bán, vận chuyển và giết mổ heo không đảm bảo yêu cầu về phòng chống dịch bệnh và an toàn thực phẩm. Đặc biệt, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền về tính chất nguy hiểm của dịch bệnh tả heo châu Phi, cũng như các biện pháp phòng chống và sử dụng vắc xin dịch tả heo châu Phi cho đàn heo thịt.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn được giao nhiệm vụ chủ động giám sát chặt chẽ tình hình dịch bệnh, bảo đảm phát hiện sớm và chỉ đạo xử lý kịp thời các ổ dịch. Bộ cũng cần phối hợp với các tổ chức quốc tế để hỗ trợ kiểm soát và phân tích chuyên sâu về công tác phòng chống dịch bệnh.

Bộ Quốc phòng và Bộ Công an được yêu cầu chỉ đạo lực lượng chức năng phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương để xử lý nghiêm các vụ buôn lậu và vận chuyển trái phép heo và sản phẩm heo. Bộ Công Thương cũng cần tăng cường kiểm soát thị trường và xử lý nghiêm các trường hợp buôn bán sản phẩm heo bệnh hoặc không rõ nguồn gốc.

Thủ tướng nhấn mạnh rằng Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố phải chịu trách nhiệm trước Thủ tướng và pháp luật nếu để xảy ra dịch bệnh trên diện rộng do chủ quan hoặc thiếu trách nhiệm trong công tác lãnh đạo và chỉ đạo.