Với sự hỗ trợ từ các chuyên gia quốc tế, Việt Nam có cơ hội để phát triển và vươn lên trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ nếu chú trọng vào nghiên cứu cơ bản, mở rộng hợp tác và tạo môi trường tự do cho các nhà khoa học. Tại tọa đàm ‘Đưa công nghệ vũ trụ trở thành động lực phát triển mới’ do Báo Tiền Phong tổ chức, các chuyên gia đã chia sẻ kinh nghiệm và giải pháp để thúc đẩy sự phát triển của lĩnh vực này.

TS Nguyễn Lương Quang, chuyên gia đến từ Viện Năng lượng nguyên tử và năng lượng thay thế (CEA Paris-Saclay, Pháp), đã chia sẻ về kinh nghiệm chuyển đổi từ nghiên cứu hạt nhân sang thiên văn học tại Saclay. Xuất phát từ việc phát triển bộ cảm biến theo dõi lò phản ứng hạt nhân, các nhà khoa học đã linh hoạt chuyển hướng sử dụng công nghệ đó để quan sát bầu trời. Từ nền tảng siêu dẫn ban đầu, Saclay tiến tới công nghệ lượng tử và thương mại hóa sản phẩm thông qua hợp tác với các startup và tập đoàn.

TS Quang nhấn mạnh vai trò của việc chia sẻ mã nguồn mở trong nghiên cứu. Ở các nước phát triển như Pháp hay Canada, nhóm nghiên cứu nhận tài trợ từ ngân sách bắt buộc phải cung cấp mã nguồn mở để các công ty có thể tham gia cùng phát triển. Điều này giúp tăng cường hợp tác và đẩy nhanh tốc độ phát triển của các công nghệ mới.

Tuy nhiên, TS Nguyễn Trọng Hiền, chuyên gia từ Cơ quan Hàng không Vũ trụ Hoa Kỳ (NASA), cho rằng rào cản lớn nhất của Việt Nam hiện nay là vấn đề quản lý và cơ chế. Nếu không trao sự tự do cho các nhà nghiên cứu, thì rất khó phát triển khoa học thực chất. Ông Hiền cũng nhấn mạnh rằng sở trường lớn nhất của Việt Nam chính là con người.

Để thu hút nhân tài, Việt Nam cần một môi trường thông thoáng. Nhiều trí thức Việt Nam ở nước ngoài muốn về nước nhưng chưa về vì họ không thấy môi trường phù hợp với công việc nghiên cứu. Cơ chế hiện tại chưa thuận lợi để họ cống hiến. Ông Hiền cho rằng mọi công nghệ đột phá đều bắt đầu từ những bước rất nhỏ và xuất phát từ cái có thể làm được, từ sở trường đang có.

TS Quang cũng nhấn mạnh vai trò của việc đầu tư cho vườn ươm startup, các trường chuyên đề và đào tạo thế hệ kế tiếp. Hiện mô hình hợp tác công – tư trong khoa học vẫn còn thiếu vắng tại Việt Nam. Việt Nam cần đầu tư đúng trọng tâm và tạo môi trường tự do cho nhà khoa học để vươn lên trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ.

Các chuyên gia cũng nhấn mạnh rằng việc phát triển công nghệ vũ trụ không chỉ mang lại lợi ích về khoa học mà còn có thể trở thành động lực phát triển mới cho nền kinh tế. Với sự hỗ trợ từ các chuyên gia quốc tế và việc áp dụng các giải pháp phù hợp, Việt Nam có thể vươn lên trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ và tận dụng được các cơ hội mới.

Một trong những giải pháp quan trọng là tăng cường hợp tác giữa các cơ quan nghiên cứu, các trường đại học và doanh nghiệp. Việc hợp tác này có thể giúp Việt Nam tiếp cận được với các công nghệ mới và kinh nghiệm từ các nước tiên tiến.

Ngoài ra, việc đầu tư vào giáo dục và đào tạo cũng là một yếu tố quan trọng. Việt Nam cần đào tạo thế hệ kế tiếp các nhà khoa học và kỹ sư có trình độ cao để có thể phát triển và ứng dụng các công nghệ vũ trụ.

Trước những thách thức và cơ hội trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ, Việt Nam cần có một chiến lược phát triển toàn diện và linh hoạt. Với sự hỗ trợ từ các chuyên gia quốc tế và việc áp dụng các giải pháp phù hợp, Việt Nam có thể vươn lên trong lĩnh vực này và trở thành một trong những nước có trình độ cao trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ.

Ngày 24 tháng 7, Báo Tiền Phong đã tổ chức một buổi tọa đàm với chủ đề ‘Đưa công nghệ vũ trụ trở thành động lực phát triển mới’. Sự kiện này đã tập trung thảo luận về vai trò quan trọng của ngành công nghệ vũ trụ trong thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội và nâng cao vị thế quốc gia trên trường quốc tế.

Nhà báo Phùng Công Sưởng, Tổng Biên tập Báo Tiền Phong, đã phát biểu khai mạc buổi tọa đàm. Ông nhấn mạnh rằng trong thế kỷ XXI, công nghệ vũ trụ không còn là lĩnh vực giới hạn trong các chương trình khám phá không gian của một số ít quốc gia. Thay vào đó, ngành công nghệ này đã trở thành một trụ cột chiến lược của nhiều nền kinh tế hiện đại. Các ứng dụng của công nghệ vũ trụ trong đời sống hàng ngày như dự báo thời tiết, phòng chống thiên tai, viễn thông, nông nghiệp thông minh, giám sát môi trường, quy hoạch đô thị, logistics, cũng như trong lĩnh vực an ninh – quốc phòng đã chứng minh tầm quan trọng của ngành này.

Ông Sưởng cũng dẫn báo cáo mới nhất của Space Foundation, theo đó kinh tế vũ trụ toàn cầu năm 2024 đã đạt gần 613 tỷ USD và dự kiến sẽ vượt mốc 1.000 tỷ USD vào năm 2030. Điều này cho thấy tốc độ tăng trưởng ấn tượng và tiềm năng to lớn của ngành công nghệ vũ trụ. Mặc dù công nghệ vũ trụ tại Việt Nam còn ở giai đoạn đầu phát triển, nhưng ông Sưởng tin rằng Việt Nam đã có những bước đi quan trọng. Với sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, cùng nỗ lực của các cơ quan, doanh nghiệp và đội ngũ khoa học công nghệ, Việt Nam hoàn toàn có thể từng bước làm chủ công nghệ vũ trụ.

Phát triển công nghệ vũ trụ không chỉ giúp đất nước đóng góp thiết thực vào sự nghiệp phát triển kinh tế – xã hội, mà còn giúp bảo đảm quốc phòng – an ninh và nâng cao vị thế trên trường quốc tế. Trong buổi tọa đàm, các chuyên gia đã thảo luận về những cơ hội và thách thức trong phát triển công nghệ vũ trụ tại Việt Nam. Họ cũng đưa ra đề xuất về các cơ chế chính sách và mô hình hợp tác hiệu quả nhằm thúc đẩy hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia, với sự tham gia mạnh mẽ của lĩnh vực công nghệ vũ trụ.

Để thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghệ vũ trụ, các chuyên gia và khách mời đã thảo luận về các giải pháp cần thiết. Họ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tạo ra một môi trường hỗ trợ và khuyến khích đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ. Sự hợp tác giữa các cơ quan, doanh nghiệp và các tổ chức nghiên cứu cũng được coi là yếu tố then chốt để Việt Nam có thể bắt kịp với xu hướng phát triển của công nghệ vũ trụ thế giới.

Với những thông tin và thảo luận tại buổi tọa đàm, hy vọng rằng Việt Nam sẽ sớm có những bước tiến quan trọng trong việc phát triển công nghệ vũ trụ. Điều này không chỉ giúp đất nước nâng cao vị thế quốc tế mà còn đóng góp vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế.

Thông tin thêm: Báo Tiền Phong là một trong những cơ quan báo chí hàng đầu tại Việt Nam, luôn tích cực trong việc tuyên truyền và phát triển các lĩnh vực khoa học công nghệ quan trọng của đất nước.