Việc áp dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn (Big Data) trong hoạt động sản xuất, kinh doanh đang trở thành xu hướng toàn cầu, giúp các doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình, giảm chi phí và nâng cao năng lực cạnh tranh. Tại Việt Nam, nhiều công ty công nghệ đã phát triển các giải pháp AI đa ngành, nhưng mức độ ứng dụng thực tế vào các doanh nghiệp truyền thống và doanh nghiệp nhỏ, vừa vẫn còn nhiều hạn chế.

Các khó khăn thường gặp bao gồm thiếu lộ trình triển khai phù hợp, thiếu dữ liệu về yêu cầu thị trường và năng lực triển khai từ nội bộ. Điều này đã dẫn đến một thách thức lớn cho các doanh nghiệp trong việc tận dụng AI và Big Data để chuyển đổi số và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Bà Hồ Thị Quyên, Phó Giám đốc Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư Thành phố Hồ Chí Minh, cho biết Việt Nam đang có cơ hội lớn để kết hợp AI và Big Data trong chiến lược phát triển kinh tế số. Tuy nhiên, cần sự phối hợp đồng bộ giữa doanh nghiệp, Nhà nước và các tổ chức nghiên cứu để hiện thực hóa tiềm năng này. Sự hợp tác này sẽ giúp các doanh nghiệp vượt qua các khó khăn và tận dụng được lợi ích của AI và Big Data.

Theo ông Trần Phúc Hồng, Giám đốc điều hành TMA Innovation, kết hợp chuyển đổi số và AI không chỉ là giải pháp công nghệ mà là chuyển đổi cách thức vận hành doanh nghiệp dựa trên dữ liệu nhằm đạt mục tiêu kinh doanh. Việc ứng dụng AI hiệu quả trong doanh nghiệp phải bắt đầu bằng dữ liệu và chất lượng dữ liệu chuyên ngành cần được chuẩn hóa, xây dựng và làm giàu theo thời gian. Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp phải có một chiến lược rõ ràng và đầu tư vào việc xây dựng và phát triển dữ liệu.

Các chuyên gia dự báo AI sẽ giúp tăng năng suất sản xuất lên 40% vào năm 2035. AI giúp tối ưu hóa quy trình và giảm chi phí, giảm lãng phí, nâng cao chất lượng sản phẩm để tăng doanh thu. Ngoài ra, AI còn giúp doanh nghiệp dự đoán xu hướng thị trường và điều chỉnh chiến lược kinh doanh để tối đa hóa lợi thế. Việc ứng dụng AI hiệu quả sẽ giúp các doanh nghiệp tăng cường năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững.

Để hỗ trợ các doanh nghiệp ứng dụng AI và Big Data hiệu quả, Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư Thành phố Hồ Chí Minh đã ký kết hợp tác với các đối tác để đào tạo cho doanh nghiệp. Các nội dung hợp tác hướng đến việc nâng cao năng lực quản lý, vận hành và triển khai các hoạt động sản xuất, kinh doanh theo hướng xanh, bền vững, số hóa. Điều này sẽ giúp các doanh nghiệp có thể tận dụng được lợi ích của AI và Big Data.

Ông Phan Phương Tùng, Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ và Tư vấn chuyển đổi số Thành phố Hồ Chí Minh, cho rằng năm 2025 là năm bản lề để triển khai hàng loạt chính sách trọng điểm về công nghệ, dữ liệu và đầu tư công nghệ cao. Các chính sách này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp và tổ chức nghiên cứu đổi mới sáng tạo, đặc biệt trong lĩnh vực AI. Điều này sẽ giúp Việt Nam đẩy mạnh việc ứng dụng AI và Big Data trong các doanh nghiệp và phát triển kinh tế số.

Việc ứng dụng AI và Big Data trong các doanh nghiệp sẽ giúp Việt Nam phát triển kinh tế số và tăng cường năng lực cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Tuy nhiên, cần sự phối hợp đồng bộ giữa doanh nghiệp, Nhà nước và các tổ chức nghiên cứu để hiện thực hóa tiềm năng này. Các doanh nghiệp cần đầu tư vào việc xây dựng và phát triển dữ liệu, cũng như nâng cao năng lực quản lý và vận hành để có thể tận dụng được lợi ích của AI và Big Data.

Chuyển đổi số và cải cách hành chính đang là xu hướng tất yếu trong quá trình phát triển của đất nước. Tuy nhiên, việc luân chuyển công tác xa nhà của cán bộ, công chức sau sáp nhập tỉnh, thành đang đặt ra nhiều thách thức cho công tác tổ chức và quản lý nhân sự.

Theo TS Đoàn Văn Tình, Phó trưởng khoa Quản trị nhân lực, Học viện Hành chính và Quản trị công, việc điều chuyển nhân sự sau sáp nhập địa giới hành chính là một bài toán lớn. Để giải quyết vấn đề này, ông cho rằng các đơn vị có thể xem xét, cho phép cán bộ, công chức vừa luân chuyển công tác xa nhà sau sáp nhập tỉnh, thành, có thể làm việc dưới hình thức linh hoạt, làm từ xa. Việc này không chỉ giúp giảm áp lực đi lại, nâng cao sự hài lòng và động lực làm việc, mà còn tăng khả năng giữ chân nhân tài, tối ưu hóa nguồn lực, thúc đẩy quá trình chuyển đổi số và tăng cường khả năng ứng phó với các tình huống bất ngờ.

Giải pháp này đặc biệt phù hợp với các vị trí không yêu cầu hiện diện vật lý thường xuyên (như nghiên cứu, phân tích, lập kế hoạch), cán bộ có năng lực tự chủ cao, hoặc những trường hợp có hoàn cảnh gia đình đặc biệt. Tuy nhiên, để triển khai hiệu quả, chúng ta cần có quy định rõ ràng, đầu tư đầy đủ về công nghệ và vẫn duy trì các buổi làm việc trực tiếp định kỳ để đảm bảo sự gắn kết và hiệu quả công việc.

Về trung và dài hạn, TS Đoàn Văn Tình cho rằng cần ưu tiên chính sách mua hoặc thuê nhà ở xã hội; hỗ trợ chuyển đổi trường học cho con em cán bộ luân chuyển công tác xa nhà. Đồng thời, các đơn vị cần phát triển hệ thống giao thông công cộng tích hợp một cách hiệu quả; cấp thẻ đi lại hoặc giảm giá vé trên 50% cho cán bộ. Quan trọng nhất là đơn giản hóa và số hóa các thủ tục hành chính để tạo điều kiện thuận lợi nhất cho cán bộ và người dân; hoàn thiện chính sách nhân sự tổng thể.

ThS Nguyễn Tuấn Anh, công tác tại Tổng công ty Công nghiệp Sài Gòn, nhận định nhiều cán bộ luân chuyển công tác xa nhà vẫn chấp nhận hi sinh lợi ích cá nhân vì nhiệm vụ chung. Cần thường xuyên tổ chức các buổi gặp mặt, đối thoại giữa lãnh đạo và cán bộ đi làm xa; đồng thời phát huy vai trò công đoàn, đoàn thể trong việc chăm lo đời sống tinh thần, tạo sự gắn kết, chia sẻ. Ngoài ra, cũng cần có những chính sách ưu tiên hỗ trợ về môi trường giáo dục, điều kiện học tập cho các gia đình cán bộ công chức có con nhỏ.

Nhiều tỉnh, thành đang trình đề xuất về các phương án hỗ trợ chi phí thuê nhà, di chuyển, chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội… cho cán bộ luân chuyển công tác xa nhà. Một số tỉnh, thành hiện đã thông qua các chính sách hỗ trợ. Chẳng hạn như Lâm Đồng vừa thông qua chính sách hỗ trợ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động được hỗ trợ một lần tại thời điểm nhận công tác là 10 triệu đồng/người; hỗ trợ chi phí đi lại 2 triệu đồng/người/tháng (trong 12 tháng, trừ người có xe đưa đón); hỗ trợ tiền thuê chỗ ở 3 triệu đồng/tháng.

Công chức cấp tỉnh tăng cường đi công tác cấp xã được hỗ trợ một lần tại thời điểm nhận công tác với số tiền bằng 10 tháng lương cơ sở. Tại Đắk Lắk, đội ngũ cán bộ đi làm xa cũng được hỗ trợ 5 triệu đồng tháng/người chi phí đi lại, tiền thuê nhà và chi phí vận chuyển mức 2 triệu đồng/người.

Riên tại TPHCM, UBND thành phố đã kiến nghị Bộ Xây dựng rà soát, tổng hợp và trình Thủ tướng quyết định mở rộng nhóm đối tượng được bố trí nhà ở công vụ. Trong đó bao gồm cả những cán bộ, công chức, viên chức có hệ số phụ cấp chức vụ thấp hoặc không có, nhưng được điều động giữa TPHCM, Bình Dương cũ và Bà Rịa – Vũng Tàu cũ và ngược lại. Thành phố cũng kiến nghị bổ sung tiêu chuẩn diện tích và định mức trang thiết bị nội thất nhà ở công vụ, nhằm đảm bảo điều kiện sinh hoạt tối thiểu cho các đối tượng trên khi nhận nhiệm vụ tại địa phương mới.

Trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0 đang lan tỏa mạnh mẽ, việc kết hợp hài hòa giữa khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đã trở thành yếu tố quan trọng không chỉ trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế mà còn góp phần nâng cao chất lượng sống, tăng cường hiệu quả quản trị nhà nước, đảm bảo an ninh, quốc phòng và hội nhập quốc tế. Tỉnh Thái Nguyên đã nhận thức rõ vai trò đặc biệt quan trọng của đổi mới sáng tạo gắn với công nghệ số và đã triển khai nhiều biện pháp quyết liệt để hiện thực hóa mục tiêu này.

Tỉnh Thái Nguyên đã ban hành Chương trình hành động và Kế hoạch triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Trong 6 tháng đầu năm 2025, tỉnh đã hoàn thành 22/23 nhiệm vụ được giao theo Nghị quyết 57-NQ/TW có thời hạn đến 30/6, đạt tỷ lệ hoàn thành 95,6%. Tỉnh cũng đang triển khai đúng tiến độ 42 nhiệm vụ có thời hạn đến 31/12/2025, trong đó có 11 nhiệm vụ hoàn thành trước thời hạn.

Thái Nguyên đang triển khai 6 công trình, sản phẩm công nghệ số và 20 mô hình ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Những nỗ lực này không chỉ nhằm nâng cao hiệu quả điều hành, quản lý của chính quyền mà còn phục vụ thiết thực nhu cầu của người dân và doanh nghiệp. Tỉnh đã hoàn thành nâng cấp hạ tầng công nghệ thông tin, kết nối hệ thống giải quyết thủ tục hành chính với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư theo Nghị định 107/2021/NĐ-CP.

Một trong những điểm nhấn đáng chú ý là việc hoàn thiện hồ sơ đề án thành lập Khu công nghệ thông tin tập trung Yên Bình. Việc hình thành một khu công nghệ – thông tin tập trung sẽ mở ra không gian kết nối, hợp tác cho các doanh nghiệp công nghệ cao, tạo động lực thu hút đầu tư và phát triển các sản phẩm số ‘Make in Vietnam’ từ Thái Nguyên.

Trong lĩnh vực cải cách hành chính, việc ứng dụng công nghệ số cũng mang lại hiệu quả rõ rệt. Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính phiên bản mới đang được triển khai toàn diện trên địa bàn tỉnh. Từ đầu năm đến 25/6/2025, toàn tỉnh đã tiếp nhận hơn 361.000 hồ sơ, tỷ lệ giải quyết đúng hạn đạt 99,55%; số hóa được hơn 321.000 hồ sơ, tương đương 95,45%.

Dù đạt được nhiều kết quả tích cực, Thái Nguyên cũng thẳng thắn nhìn nhận những mặt hạn chế cần khắc phục, như: Hạ tầng công nghệ tại một số xã còn yếu; đội ngũ cán bộ vận hành chưa đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh, đồng bộ… Đây là những vấn đề cần sớm được quan tâm tháo gỡ nhằm tạo thuận lợi cho quá việc phục vụ người dân và doanh nghiệp tốt hơn.

Tỉnh cũng đang tích cực thu hút các nhà đầu tư vào lĩnh vực công nghệ, dữ liệu và bán dẫn. Đã có những biên bản ghi nhớ, xúc tiến đầu tư được ký kết giữa Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Thái Nguyên với các đối tác trong và ngoài nước. Việc phát triển hạ tầng dữ liệu, xây dựng trung tâm dữ liệu tại địa phương sẽ là bước đi chiến lược tạo nền móng cho kinh tế số phát triển bền vững, an toàn và độc lập.

Thái Nguyên cũng đang xây dựng và hoàn thiện nền tảng quản trị tổng thể G-ThaiNguyen, tích hợp các chỉ số kinh tế – xã hội trọng yếu như thu ngân sách, giải ngân đầu tư công, FDI, GRDP, chỉ số giáo dục… Việc vận hành hiệu quả nền tảng này sẽ giúp chính quyền các cấp nâng cao năng lực dự báo, phản ứng chính sách và chỉ đạo điều hành một cách khoa học, dữ liệu hóa, minh bạch và kịp thời.

Có thể thấy, đổi mới sáng tạo gắn với công nghệ số không còn là lựa chọn mà đã trở thành yêu cầu tất yếu. Thái Nguyên đang từng bước khẳng định quyết tâm vươn lên trở thành địa phương tiên phong trong lĩnh vực này, góp phần đưa khoa học, công nghệ và chuyển đổi số thực sự trở thành động lực then chốt cho phát triển nhanh và bền vững, vì lợi ích của người dân và cộng đồng doanh nghiệp.