Một thủ đoạn lừa đảo mới đang nhắm vào những người trẻ tuổi, đặc biệt là học sinh, sinh viên trên cả nước. Kẻ lừa đảo giả mạo công an, tự xưng là cán bộ công an, gọi điện thông báo rằng nạn nhân dính líu đến vụ án nghiêm trọng như buôn bán ma túy, rửa tiền. Sau đó, chúng yêu cầu nạn nhân tự dàn cảnh bị bắt cóc, gửi hình ảnh và video cho gia đình để đe dọa và ép buộc chuyển tiền.

Cụ thể, cuối tháng 7, Công an phường Lý Thường Kiệt, tỉnh Ninh Bình, đã nhận được tin báo của gia đình anh Đặng về việc con gái 18 tuổi đang bị bắt cóc. Kẻ lạ mặt yêu cầu chuyển khoản ngay 300 triệu đồng. Tuy nhiên, sau hơn hai giờ lần theo manh mối, cảnh sát đã phát hiện con gái anh Đặng đang tự giam mình trong một nhà nghỉ ở phường Kim Bảng.

Thủ đoạn lừa đảo này không chỉ diễn ra ở Việt Nam mà còn ở nhiều nước trên thế giới. Tại Australia, cảnh sát đã ghi nhận có 1.172 vụ ‘bắt cóc online’ vào năm 2019. Tại Mỹ, FBI đã phát giác kiểu lừa đảo này từ những năm 2010.

Để tránh trở thành nạn nhân của thủ đoạn lừa đảo này, người dân, đặc biệt là học sinh, sinh viên cần tự trang bị kỹ năng nhận diện chiêu trò lừa đảo và cần báo ngay cho cơ quan công an nơi gần nhất nếu gặp phải tình huống tương tự.

Bên cạnh đó, cơ quan công an cũng khuyến cáo người dân tuyệt đối không gọi điện yêu cầu người dân chuyển tiền vào tài khoản ngân hàng hoặc cài đặt phần mềm để phục vụ điều tra như lời kẻ gian dụ dỗ. Trong quá trình điều tra, cảnh sát gặp nhiều khó khăn do kẻ lừa đảo sử dụng ứng dụng nhắn tin được mã hóa, kỹ thuật thay đổi số điện thoại. Do đó, việc phòng ngừa và nâng cao cảnh giác là rất quan trọng.

Kẻ lừa đảo thường nhắm vào những người trẻ tuổi ít kinh nghiệm sống, ít va vấp xã hội. Chúng lợi dụng tâm lý sợ hãi và tạo ra những tình huống giả để ép buộc nạn nhân chuyển tiền.

C02 Bộ Công an đã cảnh báo về thủ đoạn lừa đảo này và khuyến cáo người dân cần cẩn thận khi nhận được cuộc gọi từ người lạ, đặc biệt là khi có yêu cầu chuyển tiền hoặc cung cấp thông tin cá nhân. Người dân cần tỉnh táo và không mắc bẫy của kẻ lừa đảo. C02 Bộ Công an cũng kêu gọi người dân nâng cao cảnh giác và hỗ trợ cơ quan công an trong việc ngăn chặn các hoạt động lừa đảo.

Chính phủ Thái Lan đã chính thức ban hành Luật Dịch vụ nền tảng kỹ thuật số, một động thái quan trọng nhằm tăng cường bảo vệ người tiêu dùng trước những rủi ro liên quan đến gian lận trực tuyến và nâng cao trách nhiệm của các nhà phát triển nền tảng kỹ thuật số. Đây là nỗ lực mới nhất của Thái Lan trong việc siết chặt các quy định quản lý đối với các nền tảng kỹ thuật số hoạt động trên lãnh thổ của họ.

Theo số liệu thống kê mới nhất từ Cơ quan Phát triển giao dịch điện tử, trong năm 2024, cơ quan này đã tiếp nhận gần 3.400 trường hợp khiếu nại liên quan đến các hoạt động gian lận trực tuyến. Những vụ việc này đã gây ra thiệt hại ước tính hơn 19 tỷ baht. Các hình thức gian lận phổ biến bao gồm các hoạt động đầu tư bất hợp pháp, mạo danh người nổi tiếng để lừa đảo, bán hàng giả và thành lập các tổ chức tài chính cũng như trang web giả mạo.

Tình hình an ninh mạng ngày càng trở nên nghiêm trọng khi chỉ trong nửa đầu năm 2025, đã có khoảng 166.000 vụ việc được báo cáo. Đáng chú ý, hơn 50% trong số này liên quan đến hoạt động bán hàng trực tuyến. Những con số này cho thấy một xu hướng gia tăng trong các hoạt động lừa đảo trực tuyến và làm nổi bật nhu cầu cấp thiết phải có các biện pháp quản lý và bảo vệ người tiêu dùng hiệu quả hơn.

Trước những thách thức này, Chính phủ Thái Lan, dưới sự dẫn đầu của Bộ Kinh tế và Xã hội kỹ thuật số, đang tăng cường giám sát hoạt động của các nền tảng kỹ thuật số. Cụ thể, các nền tảng được coi là ‘rủi ro cao’ sẽ phải tuân thủ các nghĩa vụ pháp lý bổ sung nhằm đảm bảo an toàn và bảo mật cho người dùng. Luật Dịch vụ nền tảng kỹ thuật số được kỳ vọng sẽ đóng một vai trò quan trọng trong việc bảo vệ người tiêu dùng khỏi các rủi ro của gian lận trực tuyến, đồng thời đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm giải trình từ phía các nhà cung cấp nền tảng.

Luật mới cũng sẽ trao quyền cho các cơ quan chính phủ trong việc theo dõi và quản lý hiệu quả các nền tảng kỹ thuật số, từ đó duy trì một môi trường trực tuyến an toàn và đáng tin cậy cho người dùng. Song song với việc ban hành luật, người dân Thái Lan có thể báo cáo các hành vi đáng ngờ qua đường dây nóng của Trung tâm Điều hành chống gian lận trực tuyến theo số 1441 hoặc truy cập trang web www.thaipoliceonline.com để được hỗ trợ và xử lý kịp thời.

Các mạng xã hội và nền tảng trực tuyến hiện đang tăng cường kiểm duyệt và loại bỏ các sản phẩm thông tin, hình ảnh được tạo ra bởi trí tuệ nhân tạo (AI) nhằm bảo vệ người dùng khỏi những lừa đảo trực tuyến. Đại diện của các nhà mạng và hãng công nghệ cho rằng đã đến lúc phải phân biệt rõ giá trị của thông tin xác thực do con người tạo ra và những sản phẩm giả lập từ AI.

Sự phát triển nhanh chóng của AI trong thời gian gần đây đã tạo ra nguy cơ nhầm lẫn giữa thông tin thật và giả, vi phạm bản quyền sáng tạo và tạo ra môi trường nguy hiểm cho người dùng. Lực lượng an ninh mạng châu Âu đã chỉ ra rằng các sản phẩm thông tin từ AI lan truyền trên mạng đã tạo ra sự nhầm lẫn ở người dùng, đặc biệt là thế hệ trẻ.

Các dạng thông tin như làm bài tập, soạn dữ liệu số, tổng hợp thông tin theo cú pháp, lệnh tìm kiếm đang được sử dụng nhiều hơn, biến công cụ AI thành thông minh hơn. Tuy nhiên, hệ lụy là người dùng có thể tin tưởng tuyệt đối vào tính chân thật của dữ liệu và sử dụng một cách máy móc, gây ra nhầm lẫn và sai lệch.

Một số nhà nghiên cứu đã thử dùng AI vào việc chẩn đoán bệnh tật, sử dụng phác đồ y tế, chọn mua thuốc và thu được kết quả tổng hợp thông tin đáng tin cậy. Tuy nhiên, nếu không có sự tham vấn và kiểm chứng lại từ người có chuyên môn, sẽ có nhiều người nhầm lẫn và gặp nguy hiểm.

Các trường hợp khác đã thử nghiệm so sánh dữ liệu thông tin chính trị, lịch sử xã hội với công cụ AI và phát hiện ra sai sót nghiêm trọng khi dữ liệu được lắp ghép lại tùy tiện. Nhiều thông tin do AI đưa ra khi có yêu cầu đã sai lệch so với thực tế nhưng trình bày khéo léo và trôi chảy, dễ đánh lừa người dùng.

Điều này dễ dẫn đến nghi ngờ của người dùng AI khi tiếp cận vấn đề thời sự, xã hội và kiểm chứng lịch sử. Tất cả cho thấy dữ liệu tổng hợp là nguồn khai thác chính của AI, nhưng không phải dữ liệu nào cũng chính xác.

Nếu có công cụ AI được nhiều nhóm người dùng cố tình đưa dữ liệu sai lệch, tương tác nhiều lần, sẽ tích hợp thông tin không chính xác và gây hệ lụy. Các tổ chức nghiên cứu, ứng dụng đã kiến nghị mạng xã hội, môi trường chia sẻ thông tin, công nghệ phải kiểm tra sản phẩm từ AI.

Trường học, viện nghiên cứu, thư viện số, nhà xuất bản đã vào cuộc ngăn chặn nhầm lẫn học thuật, đánh lừa thông tin tác quyền, giả mạo tác phẩm và sáng chế. Trên không gian mạng, chiêu trò giả lập thông tin, câu view của người dùng có chủ đích, sử dụng AI tạo dữ liệu giả lập không chính xác đang là đối tượng phải thanh lọc.

Cảnh báo của cơ quan an ninh mạng về nguy cơ người dùng bị lừa đảo, tấn công mạng, gây nhầm lẫn thông tin và hiểu sai sự việc khi sử dụng dữ liệu, sản phẩm do AI tạo ra. Cơ quan chức năng đã cảnh báo người dùng mạng xã hội thận trọng, tỉnh táo trước dữ liệu mơ hồ, nhất là có dấu hiệu do công cụ AI soạn.

Hầu hết dữ liệu từ AI đều có tính chất hài hước, hình ảnh gần gũi, đẹp mắt, dễ thu hút người dùng quan tâm và tác động thông tin, cảm xúc người dùng. Theo cơ quan chức năng, thanh lọc thông tin tạo ra từ AI, bảo đảm giúp người dùng tránh bị nguy hại, nhầm lẫn, lừa đảo trực tuyến là cần thiết và cần sự hợp tác của đa số người dùng.