Thạc sỹ Trần Thị Thắm, một chuyên gia hàng đầu của Việt Nam, đã có những trải nghiệm giá trị và đáng nhớ trong dự án hợp tác Việt Nam – Cuba nhằm phát triển sản xuất lúa gạo. Dự án này đã đạt được những thành tựu đáng kể, đặc biệt là trong việc chuyển đổi các tập quán canh tác lạc hậu của người dân Cuba thành những phương pháp canh tác hiện đại và tiên tiến.

Với kinh nghiệm 15 năm làm việc tại Viện Khoa học kỹ thuật nông nghiệp Bắc Trung Bộ, chị Thắm đã quyết định tham gia dự án này với mong muốn giúp đỡ người dân Cuba vượt qua khó khăn về lương thực và cải thiện đời sống. Khi đến Cuba, chị Thắm và các chuyên gia Việt Nam khác đã gặp phải nhiều khó khăn, từ tình trạng thiếu xăng dầu, vật tư, đến điện để bơm nước. Tuy nhiên, với sự hỗ trợ của Ban quản lý dự án phía Cuba, họ đã có thể thực hiện các hoạt động nghiên cứu, chọn tạo giống cây trồng, sản xuất và phục tráng giống.

Chị Thắm đã trực tiếp hướng dẫn cán bộ nghiên cứu, cán bộ khuyến nông Cuba về kỹ thuật canh tác lúa, cũng như xây dựng các mô hình thâm canh lúa. Quá trình thực hiện dự án đã gặp phải nhiều thách thức, đặc biệt là việc thay đổi tư duy của người dân địa phương. Với thành phần kinh tế tập thể và chế độ bao cấp, người dân Cuba đã quen với việc làm việc thụ động và thiếu chủ động. Tuy nhiên, với phương pháp ‘cầm tay chỉ việc’, các chuyên gia Việt Nam đã có thể giúp người dân Cuba thay đổi tập quán canh tác lạc hậu và áp dụng kỹ thuật tiên tiến.

Sau 5 tháng miệt mài, dự án đã mang lại những thành quả đáng kể. Những mô hình lúa được canh tác theo kỹ thuật tiên tiến của Việt Nam đã hình thành, sinh trưởng và phát triển tốt. Năng suất lúa đã tăng cao vượt trội, và người dân Cuba đã có thể tự tin áp dụng kỹ thuật mới. Tình cảm giữa các chuyên gia Việt Nam và đồng nghiệp Cuba cũng ngày càng gắn bó, bất chấp sự khác biệt về ngôn ngữ.

Thông qua dự án này, chị Thắm và các chuyên gia Việt Nam đã không chỉ giúp người dân Cuba cải thiện sản xuất lúa gạo mà còn góp phần viết tiếp câu chuyện hữu nghị giữa hai dân tộc Việt Nam và Cuba. Dự án cũng khẳng định vị thế của nông nghiệp Việt Nam trong việc hỗ trợ các nước bạn phát triển sản xuất lương thực, cũng như thể hiện sự sẵn sàng giúp đỡ và hợp tác của Việt Nam với các quốc gia khác trên thế giới.

Có thể thấy, dự án hợp tác Việt Nam – Cuba phát triển sản xuất lúa gạo là một điển hình cho sự hợp tác thành công giữa hai nước. Dự án không chỉ mang lại những cánh đồng lúa trĩu hạt mà còn góp phần tăng cường mối quan hệ hợp tác và hữu nghị giữa Việt Nam và Cuba.

Trong bối cảnh hiện nay, ngành hàng lúa gạo Việt Nam đang có những bước tiến quan trọng nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm và giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Một trong những nỗ lực đáng chú ý là việc cho ra mắt sản phẩm “gạo phát thải thấp” từ Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao. Sản phẩm này đã vinh dự được xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản, một trong những thị trường có tiêu chuẩn cao nhất trên thế giới.

Gạo phát thải thấp của Việt Nam được sản xuất dựa trên quy trình canh tác bền vững, với mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính và được chứng nhận bởi các tổ chức quốc tế uy tín. Việc xuất khẩu gạo phát thải thấp sang Nhật Bản không chỉ thể hiện sự tiến bộ của ngành hàng lúa gạo Việt Nam mà còn mở ra những cơ hội mới cho các doanh nghiệp xuất khẩu gạo trong nước.

Các doanh nghiệp Việt Nam đang tích cực tham gia vào Đề án 1 triệu ha, với mục tiêu tăng cường sản xuất gạo chất lượng cao và giảm phát thải khí nhà kính. Theo đánh giá của các chuyên gia, gạo phát thải thấp của Việt Nam có tiềm năng lớn để tiếp cận và xâm nhập vào các thị trường cao cấp như Nhật Bản, EU, Mỹ và Úc. Tuy nhiên, để đạt được thành công, các doanh nghiệp cần phải tập trung vào việc xây dựng thương hiệu và nâng cao chất lượng sản phẩm.

Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu các địa phương hoàn thành việc quy hoạch vùng chuyên canh 1 triệu ha lúa chất lượng cao trong quý 3/2025. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng được giao nhiệm vụ xây dựng và triển khai chiến lược phát triển thương hiệu gạo Việt phát thải thấp. Với gạo phát thải thấp, Việt Nam kỳ vọng sẽ thay đổi cục diện thị trường gạo toàn cầu và trở thành một trong những nước xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới.

Sự thành công của Đề án 1 triệu ha không chỉ giúp nâng cao thu nhập cho nông dân mà còn đóng góp vào việc bảo vệ môi trường. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc phát triển ngành hàng lúa gạo bền vững, đồng thời thể hiện cam kết của Việt Nam trong việc thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc.

Như vậy, với những nỗ lực không ngừng nghỉ, ngành hàng lúa gạo Việt Nam đang vẽ lại bản đồ gạo thế giới với những sản phẩm chất lượng cao và thân thiện với môi trường. Chúng ta có thể kỳ vọng vào một tương lai tươi sáng cho ngành hàng lúa gạo, với gạo phát thải thấp trở thành biểu tượng cho sự phát triển bền vững và chất lượng của Việt Nam trên thị trường quốc tế.