Ngày 18/7, tại Hà Nội, Viện Tư vấn phát triển (CODE) đã phối hợp với các đơn vị tổ chức ‘Diễn đàn Net Zero Việt Nam 2025: Thị trường carbon trong kỷ nguyên mới’. Diễn đàn này nhằm mục đích cập nhật xu hướng Net Zero trên thế giới cũng như hành trình Net Zero của Việt Nam thông qua các chuyển động chính sách, thể chế, hành động và các sáng kiến.

Việt Nam là một trong những quốc gia bị tác động nghiêm trọng nhất bởi biến đổi khí hậu. Tại Hội nghị các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về Biến đổi khí hậu lần thứ 26 (Hội nghị COP26), Việt Nam đã đưa ra cam kết sẽ đạt Net Zero vào năm 2050 với nhiều giải pháp lớn để cắt giảm phát thải trong các lĩnh vực công nghiệp, nông nghiệp, giao thông và năng lượng; bên cạnh đó chú trọng phát triển các nguồn năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời và các biện pháp để tăng cường hiệu quả sử dụng năng lượng.

TS Lê Xuân Nghĩa, Viện trưởng Viện Tư vấn phát triển, cho rằng cam kết Net Zero hết sức cần thiết để một mặt giảm thiểu tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu, thúc đẩy chuyển đổi sang phát triển xanh; mặt khác giúp Việt Nam tăng cường hợp tác quốc tế, thu hút các nguồn lực đầu tư cho các mục tiêu phát triển. “Lộ trình đến Net Zero của Việt Nam không còn dài. 25 năm tới đây sẽ là một chặng đường đầy thách thức khi phải thực hiện nhiều mục tiêu kép, vừa nỗ lực giảm phát thải vừa nỗ lực đạt mục tiêu tăng trưởng cao để vươn tới là quốc gia phát triển, có thu nhập cao. Hành trình này rất cần có sự chung tay mạnh mẽ của cả cộng đồng”, Tiến sĩ Lê Xuân Nghĩa nhấn mạnh.

Diễn đàn sẽ tập trung vào việc cập nhật xu hướng Net Zero trên thế giới cũng như Hành trình Net Zero của Việt Nam thông qua các chuyển động chính sách, thể chế, hành động và các sáng kiến, thực tiễn kinh tế, xã hội, môi trường, công nghệ. Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng thảo luận về thị trường carbon, bao gồm việc xây dựng Nghị định về trao đổi quốc tế kết quả giảm phát chỉ cho các ngành đang cần thực hiện nghĩa vụ phát thải khí nhà kính và tín chỉ carbon.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang xây dựng Nghị định về trao đổi quốc tế kết quả giảm phát chỉ cho các ngành đang cần thực hiện nghĩa vụ phát thải khí nhà kính và tín chỉ carbon. Bộ Tài chính cũng đã trình Thủ tướng Chính phủ xem xét phê duyệt Nghị định về Sàn giao dịch carbon. Sàn giao dịch này sẽ tập trung quản lý và giao dịch các tín chỉ carbon trong nước theo tiêu chuẩn trong nước, đồng thời tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế.

Phân tích khuôn khổ pháp lý để phát triển bền vững tại Việt Nam, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Đình Thọ, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách nông nghiệp và môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết: Thị trường carbon tại Việt Nam đang trong giai đoạn định hình nền móng, với hành lang pháp lý bước đầu khá rõ ràng, các chủ thể liên quan đã bắt đầu tiếp cận và tham gia. Tuy vậy, nhiều khoảng trống pháp lý vẫn cần được lấp đầy thông qua hệ thống hướng dẫn kỹ thuật chi tiết. Năng lực quản lý, giám sát và triển khai ở cấp địa phương và doanh nghiệp cần được tăng cường thông qua các chương trình đào tạo bài bản và cơ chế hỗ trợ chuyên môn. Mô hình sàn giao dịch carbon cần được xây dựng theo tiêu chuẩn quốc tế, bảo đảm tính công khai, minh bạch và hiệu quả giao dịch.

Việc dỡ bỏ hàng rào sắt tại Công viên Thống Nhất đánh dấu một bước tiến quan trọng trong nỗ lực kiến tạo một đô thị thân thiện và hiện đại, lấy con người làm trung tâm. Hơn 650m hàng rào sắt đã được tháo dỡ, biến công viên này trở nên cởi mở và thân thiện hơn. Công viên Thống Nhất giờ đây nổi lên như một biểu tượng cho nỗ lực của Thành phố Hà Nội trong việc tạo ra không gian công cộng thân thiện, kết nối và bền vững.

Trước đây, hàng rào sắt khiến Công viên Thống Nhất giống như một “ốc đảo” biệt lập giữa lòng Hà Nội. Tuy nhiên, với việc dỡ bỏ hàng rào, không gian vốn bị bó hẹp đã trở nên cởi mở và thân thiện hơn. Người dân giờ đây có thể dễ dàng tiếp cận công viên, tận hưởng không gian xanh và các tiện ích trong công viên một cách thoải mái.

Nhiều người dân cho rằng việc dỡ bỏ hàng rào sắt là một quyết định cần thiết và đáng làm. Ông Lê Huy Quang, cư dân phường Văn Miếu – Quốc Tử Giám, TP. Hà Nội, cho rằng hàng rào này đáng ra phải phá đi từ lâu rồi, để tạo không gian thoáng đãng hơn cho người dân. Việc này không chỉ giúp người dân có thêm không gian xanh để thư giãn mà còn góp phần làm giảm bớt cảm giác bí bách trong không gian đô thị.

Tuy nhiên, việc dỡ bỏ hàng rào sắt cũng đặt ra thách thức trong việc quản lý và bảo vệ không gian công cộng. Tình trạng xả rác bừa bãi, tiếng ồn kéo dài, lấn chiếm không gian chung để tổ chức ăn uống, vui chơi tự phát… có thể làm phai mờ ý nghĩa của một không gian sinh thái. Để giải quyết vấn đề này, cần có sự quản lý đồng bộ và ý thức của mỗi người dân. Chị Phạm Thị Lan, phường Cầu Giấy, TP Hà Nội, cho rằng an ninh an toàn và không gian thoải mái là điều quan trọng nhất khi người dân đến công viên.

Kiến trúc sư Phạm Thanh Tùng, Chánh văn phòng Hội Kiến trúc sư Việt Nam, cho rằng việc cải tạo công viên, vườn hoa, phá bỏ hàng rào để tạo không gian công cộng thân thiện hơn là một chủ trương rất đúng đắn. Điều này giúp con người được hòa mình vào không gian xanh và tạo môi trường sống tốt hơn. Theo ông, xu hướng này không chỉ diễn ra ở Việt Nam mà còn là xu hướng chung của thế giới trong việc kiến tạo không gian đô thị thân thiện.

Tiến sĩ – Kiến trúc sư Phan Đăng Sơn, Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam, cũng chia sẻ quan điểm tương tự. Ông cho rằng bỏ hàng rào là xu hướng của thế giới và giúp thành phố trở nên cởi mở và giao thoa giữa hoạt động và nơi giải trí. Điều này không chỉ mang lại lợi ích cho người dân trong việc tiếp cận không gian xanh mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững của đô thị.

Nhìn chung, việc dỡ bỏ hàng rào sắt tại Công viên Thống Nhất là một bước tiến quan trọng trong việc kiến tạo một đô thị thân thiện và hiện đại. Tuy nhiên, để duy trì “lá phổi xanh” này, ngoài sự đầu tư của chính quyền, mỗi người dân đều cần có trách nhiệm bảo vệ không gian công cộng. Sự kết hợp giữa quản lý và ý thức cộng đồng sẽ là chìa khóa để không gian công viên này trở thành điểm đến yêu thích và bền vững cho người dân.

…