Chuyển đổi số khu vực công tại Việt Nam đang trở thành một yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh hiện nay. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là làm thế nào để đầu tư vào chuyển đổi số một cách hiệu quả và kiến tạo sự phát triển bền vững. Ông Nguyễn Minh Khôi, Giám đốc Chính sách & Chuyển đổi, Viện Tony Blair vì Thay đổi Toàn cầu cho rằng, thay vì chỉ tập trung vào hạ tầng phần cứng và kỹ năng CNTT cơ bản, Việt Nam cần xác định tư duy về một hệ sinh thái số, nơi hạ tầng, thể chế và con người cùng vận hành như một nền tảng điều phối chính sách, dữ liệu và dịch vụ công.

Theo ông Khôi, việc chuyển đổi số khu vực công không chỉ đơn thuần là việc áp dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động của cơ quan nhà nước, mà còn là việc tạo ra một môi trường số tích hợp, nơi các dịch vụ công được cung cấp một cách linh hoạt và thông suốt. Điều này đòi hỏi sự thay đổi về tư duy và cách thức làm việc của các cơ quan nhà nước cũng như sự tham gia tích cực của người dân và doanh nghiệp.

Ông Khôi cũng nhấn mạnh rằng, để đạt được mục tiêu này, Việt Nam cần tập trung vào việc xây dựng một hệ sinh thái số toàn diện, bao gồm cả hạ tầng số, thể chế số và nguồn nhân lực số. Điều này sẽ giúp tạo ra một môi trường thuận lợi cho việc chuyển đổi số khu vực công và thúc đẩy sự phát triển bền vững.

Một yếu tố quan trọng khác là việc xây dựng nền tảng dữ liệu để chia sẻ và tích hợp thông tin giữa các cơ quan nhà nước và với người dân, doanh nghiệp. Điều này sẽ giúp giảm thiểu sự trùng lặp và chồng chéo trong việc thu thập và sử dụng dữ liệu, từ đó nâng cao hiệu quả của các dịch vụ công.

Cuối cùng, ông Khôi cho rằng, việc chuyển đổi số khu vực công tại Việt Nam cần được thực hiện một cách bài bản và có sự tham gia của tất cả các bên liên quan, bao gồm cả cơ quan nhà nước, người dân và doanh nghiệp. Điều này sẽ giúp tạo ra một môi trường số tích hợp và thúc đẩy sự phát triển bền vững cho đất nước.

Trong bối cảnh hiện nay, khu vực kinh tế nhà nước (KTNN) đang đóng vai trò chủ lực trong các ngành, lĩnh vực trọng yếu của nền kinh tế. Không chỉ đảm bảo an ninh năng lượng, an ninh lương thực, ổn định kinh tế vĩ mô và bảo vệ chủ quyền quốc gia, KTNN còn là lực lượng sản xuất chủ đạo, dẫn dắt và hỗ trợ khu vực tư nhân phát triển. Đặc biệt, các doanh nghiệp nhà nước (DNNN) đang nắm giữ vai trò trụ cột trong các lĩnh vực then chốt như năng lượng, tài chính, viễn thông, khai thác tài nguyên chiến lược, phát triển hạ tầng kỹ thuật quốc gia.

Các DNNN không chỉ là lực lượng sản xuất chủ đạo mà còn đóng vai trò quan trọng như công cụ điều tiết thị trường, hỗ trợ khu vực tư nhân phát triển, góp phần thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững và công bằng xã hội. Tuy nhiên, thực tế những năm qua đã cho thấy khu vực DNNN cũng bộc lộ nhiều bất cập. Chỉ số ICOR trung bình của DNNN ở mức 6,1, cao hơn nhiều so với khu vực tư nhân và doanh nghiệp FDI. Nhiều dự án do DNNN làm chủ đầu tư vẫn xảy ra tình trạng chậm tiến độ, đội vốn, hiệu quả thấp, gây lãng phí nguồn lực.

Vấn đề quản trị doanh nghiệp cũng là một thách thức. Nhiều DNNN vẫn duy trì mô hình quản lý mang tính hành chính, chưa ứng dụng đầy đủ thông lệ quản trị tiên tiến; chuyển đổi số còn chậm, dữ liệu phân tán. Từ Nghị quyết Trung ương 3 khóa IX (năm 2001) về tiếp tục sắp xếp, đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả DNNN, đến Nghị quyết số 12-NQ/TW (năm 2017), Đảng ta luôn nhất quán quan điểm: Kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo trong nền kinh tế; DNNN phải trở thành lực lượng vật chất quan trọng, dẫn dắt và hỗ trợ các thành phần kinh tế khác cùng phát triển.

Luật số 68/2025/QH15 được Quốc hội thông qua và có hiệu lực từ ngày 01/8/2025, đã tạo hành lang pháp lý mới cho việc quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp. Luật này thể hiện bước tiến quan trọng trong thể chế hóa chủ trương của Đảng: tăng quyền tự chủ, tăng trách nhiệm giải trình, tách bạch chức năng quản lý nhà nước và chức năng đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước.

Để phát huy vai trò, nâng cao hiệu quả KTNN, cần tập trung thực hiện một số giải pháp trọng tâm. Đó là hoàn thiện thể chế; đổi mới quản trị doanh nghiệp; đẩy nhanh cổ phần hóa, thoái vốn; chuyển đổi số, thúc đẩy đổi mới sáng tạo; phân cấp gắn với trách nhiệm giải trình. Việc thực hiện đồng bộ các giải pháp này sẽ giúp khu vực KTNN phát huy tối đa vai trò chủ đạo, dẫn dắt và hỗ trợ các thành phần kinh tế khác cùng phát triển.

Trong bối cảnh phát triển mới, KTNN với lực lượng nòng cốt là các DNNN vẫn giữ vai trò nền tảng trong phát triển kinh tế – xã hội. Tuy nhiên, để khu vực này thực sự phát huy vai trò chủ đạo, không còn con đường nào khác ngoài tái cấu trúc toàn diện: vận hành theo nguyên tắc thị trường, quản trị hiện đại, minh bạch, chuyên nghiệp. Với những nỗ lực và quyết tâm đổi mới, khu vực KTNN sẽ tiếp tục là động lực quan trọng cho sự phát triển bền vững của nền kinh tế.

Việc Quốc hội thông qua Luật số 68/2025/QH15 là một bước quan trọng trong việc hoàn thiện thể chế, tạo điều kiện thuận lợi cho việc quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp. Để hiểu rõ hơn về luật này và các quy định liên quan, có thể tham khảo thêm thông tin trên trang web của Quốc hội.