Ngày 29/7, Ngân hàng Nhà nước công bố tỷ giá trung tâm ở mức 25.206 đồng, tăng 24 đồng so với ngày trước đó. Với biên độ 5% so với tỷ giá trung tâm, các ngân hàng thương mại hiện được phép mua bán USD trong khoảng từ 23.945 đến 26.466 đồng. Sự điều chỉnh này đã đẩy giá USD trên thị trường chính thức lên mức cao nhất từ trước đến nay tại nhiều ngân hàng thương mại.

So với đầu năm, giá mỗi USD trên thị trường chính thức đã tăng khoảng 850 đồng, tương đương mức tăng khoảng 3,3%. Tại các ngân hàng lớn, giá USD đang được niêm yết ở mức cao. Ví dụ, Vietcombank hiện niêm yết giá USD ở mức 26.010 – 26.400 đồng, tăng 30 đồng so với ngày trước đó. Tương tự, BIDV cũng công bố tỷ giá ở mức 26.040 – 26.400 đồng. Tại Techcombank, giá USD được niêm yết ở mức 26.062 – 26.402 đồng.

Đáng chú ý, giá USD trên thị trường chính thức đang giao dịch rất sát với thị trường chợ đen, nơi giá đôla Mỹ được giao dịch quanh mức 26.380 – 26.460 đồng. Đồng thời, chỉ số USD Index, đo lường sức mạnh của đồng USD trên thị trường quốc tế, đang giao dịch ở mức 98,68 điểm, thấp hơn 9% so với đầu năm.

Về nguyên nhân của việc tăng giá USD, ông Phạm Chí Quang, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ, Ngân hàng Nhà nước, cho rằng việc duy trì mặt bằng lãi suất thấp cùng với việc khối ngoại bán ròng đã khiến VND giảm giá dù đồng USD đang yếu. Mặt bằng lãi suất thấp đã dẫn đến chênh lệch lãi suất giữa tiền đồng và USD bị âm, từ đó gây ra biến động trong cân đối cung cầu ngoại tệ và khiến các tổ chức chuyển đổi sang đồng tiền khác hấp dẫn hơn để nắm giữ.

Ngoài ra, hoạt động bán ròng của nhà đầu tư nước ngoài trên sàn chứng khoán cũng đã ảnh hưởng đến thị trường ngoại hối. Trong bối cảnh này, thị trường kim loại quý gần đây khá ổn định với biên độ dao động hẹp. Vào sáng ngày 29/7, Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC) đã niêm yết giá vàng miếng ở mức 119,5 – 121 triệu đồng mỗi lượng. Giá nhẫn trơn được niêm yết tại mức 114,4 – 116,9 triệu đồng một lượng.

Trong một diễn biến mới, Mỹ đã chính thức ký vào Đạo luật GENIUS, mở ra một kỷ nguyên mới trong việc mở rộng toàn cầu của các stablecoin định giá bằng USD. Sự kiện này không chỉ đánh dấu một bước tiến quan trọng trong lịch sử tiền tệ hiện đại mà còn tạo ra thách thức lớn đối với quyền lực tài chính của các quốc gia không sử dụng đồng USD.

Trước sự phát triển này, các nền kinh tế không sử dụng đồng USD đang đối mặt với một tình thế bị động. Họ buộc phải đối mặt với những thay đổi công nghệ và tái cấu trúc thể chế do sự xuất hiện của stablecoin. Để hiểu rõ hơn về tình hình, cần phải nhìn lại bối cảnh mà Đạo luật GENIUS được thông qua.

Đạo luật GENIUS, được Tổng thống Trump ký thành luật vào ngày 18/7/2025, sau khi được Quốc hội Mỹ thông qua, là một cột mốc quan trọng trong việc định hình lại cảnh quan tài chính toàn cầu. Sự kiện này tương đương với Hội nghị Bretton Woods và Sự kiện Nixon Shock trong lịch sử tiền tệ.

Trong khi đó, tại Trung Quốc, các cuộc thảo luận về stablecoin định giá bằng USD chủ yếu tập trung vào cơ hội sáng tạo và lợi ích tài chính mà chúng mang lại. Tuy nhiên, vẫn còn thiếu sự nhận thức về những thách thức mà stablecoin đặt ra, đặc biệt là việc Trung Quốc đã tụt hậu nghiêm trọng trong lĩnh vực này.

Không chỉ Trung Quốc, mà hầu hết các nền kinh tế không sử dụng đồng USD đều đang đối mặt với thách thức nghiêm trọng. Sự thâm nhập của công nghệ blockchain và sự thống trị của stablecoin định giá bằng USD đã tạo ra một cuộc chiến bảo vệ quyền lực tài chính cho hầu hết các quốc gia ngoài Mỹ.

Một số quốc gia ở Mỹ Latinh và châu Phi đã mở rộng cửa để stablecoin định giá bằng USD thâm nhập sâu vào hoạt động kinh tế hàng ngày của người dân. Việc thanh toán bằng stablecoin định giá bằng USD đã trở nên phổ biến tại Brazil và Argentina, trong khi tại Nigeria, có tới một phần ba hoạt động kinh tế được thực hiện bằng USDT.

Trong bối cảnh này, các quốc gia không thể ngồi yên và xem sự xâm chiếm của nền kinh tế kỹ thuật số này lan rộng. Họ cần phải tìm cách đối phó với thách thức này, nhưng việc đóng cửa và tạo ra một hệ thống thay thế hoặc chỉ cần canh gác và cấm stablecoin đã được chứng minh là không hiệu quả.

Trên thực tế, đơn giản sao chép và dán cũng khó có thể hiệu quả. Nhiều tổ chức tài chính và công ty ở một số quốc gia đã công bố kế hoạch tham vọng về việc phát hành stablecoin, nhưng ý tưởng rằng một người có thể đơn giản là có được giấy phép phát hành stablecoin và đảm bảo một vị trí cho đồng tiền quốc gia của họ trong nền kinh tế trên chuỗi là quá ngây thơ.

Phát hành stablecoin là dễ dàng; vấn đề nằm ở cách phân phối nó, tràn ra ngoài hệ sinh thái của mình, và thuyết phục hàng chục triệu hoặc thậm chí hàng trăm triệu người dùng từ bỏ stablecoin định giá bằng USD để chuyển sang stablecoin của quốc gia đó.

Trước khi thảo luận về các biện pháp đối phó, có lẽ chúng ta nên đặt ra một câu hỏi: Làm thế nào mà mọi thứ lại đến hồi này? Blockchain không phải là công nghệ mới xuất hiện đột ngột, và stablecoin định giá bằng USD không đạt được 260 tỷ đô la và 99% thị phần qua một đêm.

Cuộc cách mạng stablecoin không phải là một cuộc tấn công bất ngờ, cũng không phải là một hoạt động bí mật; nó là một cuộc tiến quân với quy mô lớn đã được thông báo trước. Trong thập kỷ qua, vô số chuyên gia trong lĩnh vực blockchain đã nhiều lần cảnh báo rằng công nghệ blockchain và tài chính kỹ thuật số có lợi thế giảm kích thước so với hệ thống tài chính truyền thống.

Nếu không được giải quyết một cách chủ động, tương lai sẽ rất bị động. Tuy nhiên, các cơ quan quản lý và ngành công nghiệp ở nhiều quốc gia đã nhắm mắt trước điều này, đẩy tình hình vào tình thế bị động như hiện nay.

Ngược lại, tại sao lại có sự nhạy cảm và khẩn cấp cao như vậy để bắt kịp tiến bộ trong công nghệ trí tuệ nhân tạo, điều này cũng đặt ra rủi ro và thách thức đáng kể? Tại sao dư luận chính thống lại có thể thể hiện sự nhiệt tình và lạc quan như vậy?

Nếu chúng ta có thể áp dụng một nửa sự tích cực đối với blockchain và stablecoin như chúng ta đối với trí tuệ nhân tạo, thì ngày nay chúng ta sẽ không thấy tình hình mà đồng USD thống trị không gian stablecoin, trong khi các đồng tiền khác là không đáng kể.

Rõ ràng, mọi người đã biết về lợi thế công nghệ của blockchain và stablecoin từ lâu, và thậm chí đồng ý rằng đây là một xu hướng không thể ngăn chặn. Tuy nhiên, do lo ngại về rủi ro và tác động của chúng đối với quyền lực và cơ cấu thể chế hiện tại, một sự tê liệt và chậm chạp đã được thông qua sau khi cân nhắc kỹ lưỡng.

So sánh điều này với trí tuệ nhân tạo còn rõ ràng hơn. Nói một cách nghiêm túc, tiềm năng phá vỡ của trí tuệ nhân tạo ít nhất là tương đương với blockchain và stablecoin, với rủi ro sâu sắc và tiềm ẩn hơn, và hậu quả khó lường hơn.

Nếu kiểm soát sự phát triển của blockchain là để kiểm soát rủi ro và duy trì ổn định, thì điều tương tự cũng nên áp dụng cho trí tuệ nhân tạo. Tuy nhiên, trong cuộc cạnh tranh trí tuệ nhân tạo, Thung lũng Silicon tự nhiên đã bắn phát súng đầu tiên, vì vậy không ai do dự, không ai suy nghĩ, và mọi người ngay lập tức trang bị cho cuộc cạnh tranh.

Trong lĩnh vực blockchain, tuy nhiên, một sự hiểu biết ngầm đã hình thành từ lâu: phát súng đầu tiên mà phá vỡ giấc mơ không phải do tôi bắn. Bây giờ, ông Trump đã bắn phát súng đó một cách vô lễ, và ông biết rằng trong thời gian mọi người quan sát, thoái thác trách nhiệm và giả vờ ngủ, stablecoin định giá bằng USD đã lặng lẽ hoàn thành việc triển khai thống trị trong không gian trên chuỗi toàn cầu.

Có thể nói rằng bàn cờ đã được thiết lập, chỉ chờ các quân cờ được đặt vào. Ông Trump đã làm là cưỡi sóng và chơi lá bài đã được sắp xếp sẵn, đẩy một “mạng lưới đô la siêu quốc gia” lên sân khấu lịch sử với một đạo luật, ném ra một thách thức trần trụi cho mọi nền kinh tế không sử dụng đồng USD.

Bên ngoài, nó thông báo rằng quá trình tái cấu trúc cảnh quan tiền tệ toàn cầu đã bước vào giai đoạn thực chất; bên trong, nó xác định lại mối quan hệ hợp tác giữa cơ chế quốc gia Mỹ và công nghệ, tài chính và thị trường vốn.

Đối với thế giới, từ bây giờ, đây sẽ không còn là một chủ đề có thể trì hoãn, làm mờ hoặc “thử nghiệm khi quan sát”; nó sẽ trở thành một thách thức thực tế cấp bách đang đặt lên bàn làm việc của các ngân hàng trung ương, bộ tài chính và cơ quan quản lý của hầu hết các quốc gia trên thế giới.

Cách đối phó với thách thức này có lẽ là một câu hỏi sẽ mất nhiều năm để trả lời. Nhưng trước khi chúng ta bắt đầu giải quyết vấn đề, chúng ta phải có đủ can đảm để đối mặt với thực tế và dám thừa nhận: chúng ta đã bỏ lỡ cơ hội, chúng ta đã đánh giá sai tình hình, và chúng ta đã che mắt mình bằng một sự ám ảnh và may mắn cho sự ổn định ngắn hạn, quay lưng với logic công nghệ chắc chắn.

Tại điểm khởi đầu của việc tái cấu trúc một trật tự tài chính toàn cầu mới, có lẽ chúng ta nên tạm gác sự kiêu ngạo và thiên vị và nói xin lỗi với blockchain. Không phải để phát thải cảm xúc, mà để thiết lập lại một điểm xuất phát để hiểu.

Chúng ta cần phải nhận ra mối quan hệ sản xuất mang tính cách mạng mà công nghệ này đại diện, để tái thiết lập các thí điểm thể chế được thúc đẩy bởi thế hệ nhà phát triển này, và để lập kế hoạch lại vị trí của chúng ta trong mạng lưới giá trị kỹ thuật số toàn cầu.

Chỉ bằng cách này, chúng ta mới có cơ hội đảm bảo vị trí của mình trong cuộc cạnh tranh kinh tế kỹ thuật số này liên quan đến tương lai của cảnh quan toàn cầu.

Trong kỳ họp thường kỳ thứ 5 của Quốc hội khóa X, Chính phủ Cuba đã công bố một loạt biện pháp quan trọng nhằm ứng phó với cuộc khủng hoảng kinh tế hiện nay. Thủ tướng Manuel Marrero Cruz nhấn mạnh rằng cải cách hệ thống tiền tệ, thu hút đầu tư nước ngoài và bảo đảm an sinh xã hội là những trụ cột chính để khắc phục những hạn chế và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Chính phủ Cuba đang nỗ lực cải cách thị trường ngoại hối nhằm thu hút kiều hối. Một phần của kế hoạch này là cho phép thả nổi một phần tỷ giá, cùng với việc thông qua 29 cơ chế tự chủ tài chính bằng ngoại tệ cho các doanh nghiệp xuất khẩu. Chính phủ cũng mở rộng thanh toán bằng thẻ trả trước. Thủ tướng Manuel Marrero Cruz xác nhận rằng việc cải cách này sẽ giúp cải thiện tình hình kinh tế và tạo điều kiện thuận lợi cho việc đầu tư.

Ngoài ra, Chính phủ Cuba cũng cam kết đơn giản hóa quy trình phê duyệt dự án đầu tư để thu hút đầu tư nước ngoài. Thủ tướng Manuel Marrero Cruz thừa nhận những hạn chế liên quan đến thủ tục hành chính và khẳng định rằng sẽ nỗ lực để cải thiện môi trường đầu tư, tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư.

Chính phủ Cuba cũng thông báo quyết định tăng mức lương hưu nhằm bảo đảm an sinh xã hội cho người dân. Bộ trưởng Ngoại giao Bruno Rodriguez tái khẳng định rằng bảo vệ nền độc lập, cách mạng và chủ nghĩa xã hội là ưu tiên trong chính sách đối ngoại của Cuba. Một ưu tiên quan trọng khác là mở rộng thị trường xuất khẩu, thu hút đầu tư, tăng cường hợp tác quốc tế nhằm đẩy nhanh quá trình phục hồi kinh tế và cải thiện cuộc sống cho người dân.

Cuba hiện đang trải qua giai đoạn khủng hoảng kinh tế nghiêm trọng với lạm phát tăng cao, tình trạng mất điện kéo dài và làn sóng di cư nội địa ồ ạt. Dân số già hóa nhanh cũng đặt gánh nặng lên hệ thống an sinh xã hội của Cuba. Việc thực hiện các biện pháp trên được kỳ vọng sẽ giúp Cuba vượt qua giai đoạn khó khăn này và ổn định tình hình kinh tế. Nếu thành công, các biện pháp này có thể giúp Cuba khôi phục lại đà tăng trưởng kinh tế và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người dân.